Khương Tử Nha

Broadcasted
3CR Radio AM 855
Melbourne
26/11/2007

Ba Câu Chuyện

Câu Chuyện Thứ Nhất:
Khương Tử Nha – Tỵ Tổ của các mưu lược gia Trung Quốc.

Cách đây hơn hai ngàn năm, bên Trung Quốc, cuối triều đại nhà Thương có một ông vua nổi tiếng tàn ác trong lịch sử nước này, đó là Trụ Vương. Ông vua này suốt ngày chỉ biết rượu chè và tìm mọi thú vui, phung phí tiền bạc như rơm rác. Để thoả mãn cuộc sống xa hoa và hoang dâm trụy lạc, Trụ Vương đã sử dụng hàng vạn công thợ xây cất “Lộc Đài” dài ba dặm (khoảng 4, 5 cây số), cao hàng nghìn xích (khoảng mấy chục mét)[1]. Trụ Vương còn cho đào một cái ao vuông trong khu vực “Lộc Đài”, dưới ao đổ đầy rượu ngon, gọi là “Tửu Trì”. Nơi khu rừng bên cạnh Tửu Trì, Trụ Vương cho treo rất nhiều thịt, gọi là “Nhục Lâm”, có mục đích làm cho người phi tần xinh đẹp của mình là Đắc Kỷ được vui. Nhưng, sau khi mọi việc đã hoàn thành mà Đắc Kỷ vẫn không nở một nụ cười. Nhà vua bè ra lệnh cho rất nhiều nam nữ, cởi bỏ hết y phục, rồi rượt đuổi nhả đùa giỡn dưới Tửu Trì để làn trò cười cho Đắc Kỷ.

Trong khi Trụ Vương ngày đêm lo yến ẩm, hoang dâm vô độ, thì đông đảo những người nô lệ và bình dân không đủ áo mặc, cơm không đủ ăn. Để trấn áp những cuộc nổi dậy chống đối của nô lệ và bình dân, đồng thời cũng để trừng trị những đại thân dám chống đối trước những thú vui của Trụ Vương, ông ta ngoài những hình phạt sẳn có trong ngũ hình như Kình (xâm mặt), Nhị (cắt mũi), Nguyệt (chặt chân), Cung (thiến), Tịch (tử hình), Trụ Vương còn bày ra những hình phạt tàn khốc mới như cho thợ làm một ống đồng rỗng ruột, bên trong đốt lửa, bắt các “phạm nhân” cởi bỏ hết y phục, rồi trói vào trụ đồng nóng bỏng đó để giết chết, gọi là “bào lạc”.

Thời đó, Trung quốc phân chia thành nhiều khu vực khác nhau, trong khi vua Trụ coi như thủ lãnh của tất cả các phần đất thuộc Trung quốc thời bấy giờ, thì ở một Tây Kỳ, giống như một tỉnh bây giờ, có một vị Vương, gọi là Châu Văn Vương. Văn Vương vẫn thường tự mịnh mang cơm nước đến cho nông dân đang cày cấy ngoài ruộng để khuyến khích nông dân lo việc trồng tỉa lúa thóc hoa màu. Nhà vua còn đích thân dẫn thanh niên trong vương thất xuống ruộng cày cấy, sống một cuộc sống cần kiệm, lao lực giống như mọi người dân. Nhà vua còn giáo hoá cho bá tánh ở Tây Kỳ phải biết hiếu kính cha mẹ, lo nuôi dưỡng dạy dỗ con em,và luôn luôn đề xướng một tinh thần công chính và tiết tháo, sẳn sàng giúp đỡ người neo đơn, cô quả, khiến Tây Kỳ dần dần trở thành một khu vực thịnh vượng.

Khương Tử Nha, thủ lĩnh của một tộc dân, gọi là Lữ Thị, là một người túc trí đa mưu dũng cảm phi thường, đã liên kết với một số họ tộc khác, nổi lên chống Trụ, nhưng do sức yếu thế cô đã bị quân đội của Trụ Vương trấn áp một cách tàn khốc. Sau nhiều năm bôn ba lưu lạc khắp nơi, đã gặp Văn Vương. Văn Vương biết Khương Tử Nha là người tài trí, đã mời Khương Tử Nha đến Tây Kỳ, cử làm Thái Sư (Quân Sư), chấp chưởng quân quyền. Văn Vương là một nhà vua có hoài bão lớn. Mục đích của Văn Vương là thống nhất thiên hạ. Khương Tử Nha là một bậc hiền tài, kinh luân đầy bụng, thao lược hơn người, nên luôn muốn báo đáp cái ơn tri ngộ với Văn Vương, một lòng một dạ phụ tá cho nhà Châu để tiến lên lật đổ sự thống trị của Trụ Vương hung bạo.

Có một đêm nọ, sau khi dùng cơm tối xong, Châu Văn Vương bèn bước ra sân sau tản bộ. Lúc bây giờ là mùa Thu, trời trong gió mát. Nhà vua đang nghĩ đến việc nhà Châu chỉ có một vùng đất bé nhỏ, sức nước lại yếu kém. Làm sao để có thể lật đổ được Trụ Vương đang làm chủ một vùng đất bao la và hàng vạn binh sĩ. Văn Vương đang nửa đêm đến thăm Khương Tử Nha,

Văn Vương nói:
- Trụ Vương tuy là một hôn quân vô đạo, nhưng họ đã có cơ nghiệp hơn sáu trăm năm, đem so sánh với chúng ta, quả là một trời một vực, vậy phải làm cách nào.

Khương Tử Nha đáp:
- Thiên hạ là thiên hạ của mỗi người trong thiên hạ, chứ không phải là thiên hạ của một cá nhân. Nếu có thể cùng chung lợi ích của thiên hạ với mọi người trong thiên hạ, thì có thể lấy được thiên hạ. Độc chiếm lợi ích trong thiên hạ, thì sẽ bị mất thiên hạ. Điều có thể cùng hưởng với bá tánh trong thiên hạ, chính là nhân ái. Ai có nhân ái thì thiên hạ thuộc về người đó. Phải giúp cho bá tánh thoát khỏi nguy nan, giải thoát cho bá tánh khỏi mọi sự khốn khổ, tiêu trừ cho bá tánh tất cả những tai hoạ xảy đến, cứu mọi người ra khỏi chỗ hiểm nguy, thì đó là ân đức. Người thi ân ban đức thì thiên hạ sẽ thuộc về người đó. Mọi người ai cũng chán ghét sự chết chóc mà yêu quý sự sinh tồn, hoan nghênh ân đức và theo đuổi mọi lợi ích. Cho nên giúp cho mọi người trong thiên hạ được lợi ích, thì đó chính là Vương Đạo. Ai có thể thi hành Vương Đạo, thì thiên hạ sẽ thuộc về người đó.

Văn Vương nói:
- Làm sao để một vị quân vương được mọi người tôn kính, và bá tánh được một cuộc sống yên ổn vui tươi.

Khương Tử Nha đáp:
- Chỉ có cách duy nhất là biết thương dân. Phải biết xúc tiến việc sản xuất của lê dân, không bao giờ phá hoại họ. Phải biết bảo hộ lê dân, không bao giờ tùy tiện gây tổn thương tới họ. Phải mang đến cho lê dân những quyền lợi thiết thực và không bao giờ tước đoạt của họ. Phải giúp cho lê dân được an cư lạc nghiệp, không bao giờ làm cho họ đau khổ. Phải làm cho lê dân luôn được vui vẻ, không làm cho họ phải phẩn nộ.

Làm một vị quân vương, cũng giống như phần đầu của một con rồng, luôn nhìn xa thấy rộng, quan sát tinh tường, tìm hiểu sâu sắc tất cả mọi vấn đề, và phải lắng nghe ý kiến của mọi người, biết xét đoán tình thế. Riêng nghi biểu thì phải trang nghiêm đường hoàng, bình tĩnh không hấp tấp, khiến mọi người có cảm giác nhà vua là một vị hoàng đế cao siêu như bầu trời, không ai với tới, thâm sâu như đáy biển, không ai dò được. Một vị quân vương còn phải có khí chất tỉnh táo, ôn hoà, đứng trước mọi việc bao giờ cũng sẳn sàng quyết đoán, nhất là phải biết cùng bàn bạc với thần dân, không cố chấp ý kiến của riêng mình. Đối với mọi người phải luôn luôn khiêm tố vô tư, xử sự luông phải công bình, không thiên lệch.

Nhà vua trước tiên phải tự tu dưỡng đức hạnh, biết chiêu hiền đãi sĩ, biết ban ân huệ cho nhân dân, lấy đó thu phục nhân tâm, rồi bình tĩnh quan sát sự thay đổi của đạo trời, đạo người. Khi đạo trời chưa có dấu hiệu thì không thể nói đến việc cử binh chinh phạt. Khi đạo người chưa xuất hiện sự loạn lạc thì chưa thể sách hoạch việc hưng binh, cần chờ khi có thiên tai và nhân hoạ xuất hiện, thì mối có thể sách hoạch việc chinh phạt.

Văn Vương gật đầu cho là phải, rồi lại hỏi:
- Xin Thái Sư nói thêm phải làm sao để ban hành chính lệnh?

Khương Thái Công, tức Khương Tử Nha, đưa tay vuốt nhẹ hàm râu, nói:
- Việc ban hành chính lệnh phải được tiến hành từ trong sự cảm hoá âm thầm. Điều đó cũng giống như sự chuyển biến của thời gian là rất âm thầm, không ai cảm thấy được. Nhà vua cần phải suy nghĩ thật chín chắn tư tưởng “Vô vi nhi trị” . Cũng giống như trời và đất, không hề tuyên cáo quy luật của chính mình, nhưng vạn vật đều sinh trưởng theo đúng quy luật đó. Thánh nhân cũng không cần thiết phải tuyên cáo tư tưởng “Vô vi nhi trị” của mình; nhưng nó tự nhiên sẽ bộc lộ được thành tựu huy hoàn của nó. Nền chính trị tốt đẹp nhất, chính là nền chính trị biết thuận theo lòng dân. Đề cao những ý thức chính trị tốt đẹp để cảm hoá người dân, khiến người dân từ trong sự cảm hoá đó biết phục tùng chính lệnh. Như vậy thì thiên hạ sẽ được yên ổn. Đó chính là “đức chính” (sự cai trị phù hợp với đạo đức) của một thánh nhân.

- Đúng ! Đúng ! – Văn Vương buột miệng khen liên tiếp – Thế tại sao nhà vua lại để mất đi khả năng khống chế đối với quốc gia?

- Đó là dùng người không đúng! – Thái Công nói thẳng vào vấn đề - Nhà vua cần tuyển chọn những người có đầy đủ sáu tiêu chuẩn, và phải nắm chắc ba sự kiện trọng đại, thì mới không dẫn đến tai hoạ mất nước.

- Sáu tiêu chuẩn đó có nội dung ra sao? – Văn Vương vội vàng lên tiếng hỏi.

- Một là Nhân, hai là Nghĩa, ba là Trung, bốn là Tín, năm là Dũng, sáu là Trí – Thái Công đáp.

- Phải làm thế nào mới tuyển chọn được những người phù hợp với sáu tiêu chuẩn nói trên?

- Tạo điều kiện cho họ trở thành giàu có, xem phải chăng họ có thái độ bất chấp lễ giáo và pháp luật. Nếu không thì đó là Nhân. Ban cho họ địa vị, xem họ phải chăng trở thành kiêu ngạo. Nếu không thì đó là người Nghĩa. Giao cho họ nhiệm vụ trọng đại, xem họ phải chăng có thể kiên quyết hoàn thành mà không thay đổi ý chí. Nếu có thể thì đó là người Trung. Giao cho họ xử lý vấn đề, xem họ phải chăng có thủ đoạn dối trên gạt dưới. Nếu không thì đó là người Tín. Dồn họ vào hoàn cảnh nguy hiểm, xem họ phải chăng đứng trước sự nguy hiểm thì tỏ ra sợ sệt. Nếu không thì đó là người Dũng. Giao cho họ xử lý những chuyển biến bất ngờ, xem họ phải chăng ứng phó một cách bình tĩnh. Nếu có thì đó là người Trí.

- Ngoài việc dùng người còn phải chú ý xử lý ba sự kiện trọng đại. Đó là Nông, Công, Thương. Tổ chức tất cả nông dân lại rồi cho họ tập trung ở vào một làng, để họ cùng nhau hợp tác, thì lương thực tự nhiên sẽ đầy đủ. Tổ chức những người công nhân lại để họ quần cư lại một nơi, cùng nhau giúp đỡ hợp tác, thì đồ dùng tự nhiên sẽ đầy đủ. Tổ chức thương nhân và tập trung họ ở vào một chợ, để họ có thể trao đổi với nhau những gì mình có, thì việc tài chánh và mậu dịch tự nhiên sẽ sung túc. Không bao giờ làm rối loạn những khu vực kinh tế này, cũng không nên tách rời gia tộc của họ ra. Đó gọi là “Tam Bảo”.

- Một vị quân vương nên tôn sùng những người có đầy đủ tài đức, và áp chế những người bất tài lại thiếu đức. Nên trọng dụng những trung thần, biết giữ chữ tín, và có thái độ thành thực, trừ đi những phường, gian trá, hư nguy. Nghiêm cấm tất cả những hành vi bạo loạn và chận đứng nếp sống xa hoa.

Với tài hoa trác tuyệt của mình, Khương Thái Công trước sau đã khuông phò cho ba đời vua của nhà Tây Châu, và trở thành một vị anh hùng mang tính truyền kỳ. Suốt mấy ngàn năm qua, ông được người dân Trung Quốc tôn sùng và yêu quý, không hổ danh là một nhà chính trị, quân sự nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc. Ông cũng không hổ danh là bậc tỵ tổ trong các nhà mưu lược của nước Trung Quốc.


Câu chuyện thứ hai:
Mùa nước nổi
(VietNamNet) – 09/11/2007

Như đến hẹn lại lên, từ tháng 7 âm lịch, vùng đồng bằng nam bộ, nước lại “nhảy khỏi bờ” mà người ta quen gọi “mùa nước nổi”. Mùa nước nổi khiến cho người dân bao long đong, vất vả, nhưng bù lại, như một sự tạ lỗi, mùa nước nổi cũng đem đến cho con người bao sản vật tự nhiên, cho đất đai bao phù sa.

Chiều, chiếc radio nhỏ phát đi chương trình “Quà tặng âm nhạc”. Có người bạn phương xa yêu cầu bài hát “ Chiều nước lũ”. Từng thanh âm vang lên. Lòng quặn thắt nỗi nhớ da diết. Quê mình lại vào mùa lũ, “mùa nước nổi”...Tam Quan của tôi lũ không nhiều. Nhưng hầu như năm nào cũng có một cơn lũ lớn. Lũ từ thượng nguồn Lại Giang đổ về. Lũ từ các con suối trên cao đổ xuống. Trên đường đi ra biển, con lũ chỉ dừng lại ở một thời khắc ngắn mà để lại nỗi đau dai dẳng khôn nguôi…Lũ lịch sử năm 86, nước ngập mái nhà. Ba bồng con trên vai dò dẫm về nhà nội. Nước ngang cổ ba. Má chỉ kịp vơ vội mấy bộ quần áo. Lũ cuốn đi sạch sẽ. Ký ức tuổi thơ chỉ còn lại một màu nước bàng bạc, đùng đục. Thứ màu sắc loang loáng giấc mơ những đêm dài mưa lũ trong căn nhà tranh lỗ chỗ lá tranh lá nứa.

Mười ba năm sau, khi cơn lũ tràn về lúc nửa đêm, ba má tất tả kê, vội vã dọn. Đồ đạc cứ dồn dần từ thấp lên cao, cuối cùng chỉ còn khoảng không chưa đầy hai mét vuông khô ráo cho tất cả những gì thiết yếu nhất. Đàn gà tao tác trên mái nhà. Mấy trái dừa khô lập lờ theo dòng nước lũ, bất thần theo dòng xoáy biến mất giữa khoảng không mênh mông. Căn nhà nhỏ rung lên bần bật. Ba má con ôm nhau nhìn cơn lũ thủng thỉnh đi qua. Tay chân má trắng bã, mắt người trũng sâu.Không như những đứa trẻ đồng trang lứa luôn háo hức khi được nghịch nước, tôi chưa bao giờ thích lũ. Mỗi cơn lũ là một hung thần tàn phá tất cả mọi thứ trên đường chúng đi. Và tôi, một đứa trẻ đi qua những mùa lũ đã kịp nhận ra những nỗi đau đè nặng lên chút niềm vui trẻ thơ. Những cánh đồng ngập nước. Những thân dừa ngả nghiêng, tàu dừa tơi tả. Những nếp nhà tranh chỉ còn là cái nóc thấp tè trong cơn lũ.Tôi lớn lên từ những lo toan nhọc nhằn của má. Đã lội qua biết bao cơn lũ để đến trường. Con chữ nhọc nhằn lênh đênh. Rồi tôi đi xa. Xa căn nhà nhỏ, xa ngôi làng nghèo khó, xa cả những mùa lũ với bao âu lo… Tôi ra đi với ao ước cháy bỏng: kiếm đủ tiền để xây cho má một nếp nhà cao ráo, cứng cáp để má yên tâm nằm ngủ mỗi khi mùa lũ về. Tôi lao vào đời như bao đứa trai miền trung khác, luôn sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn gian khổ. Nhưng, đã qua bao mùa lũ, tôi vẫn chưa thực hiện được cái khát khao rất gần mà cũng rất xa vời đó.Mấy mùa lũ qua… Một mình má cô đơn. Một căn nhà cột kèo kẽo kẹt. Một dấu chấm nhỏ gầy giữa biển nước bao la. Chiều nay, tin lũ lại về. Tôi thẫn thờ nhìn về phía trời xa. Bỏ mặc tất cả, tôi lao ra bến xe. Chuyến xe cuối ngày rời bến trong cơn mưa dai dẳng.
Mấy mùa lũ qua… Một mình má cô đơn. Một căn nhà cột kèo kẽo kẹt. Một dấu chấm nhỏ gầy giữa biển nước bao la. Chiều nay, tin lũ lại về. Tôi thẫn thờ nhìn về phía trời xa. Bỏ mặc tất cả, tôi lao ra bến xe. Chuyến xe cuối ngày rời bến trong cơn mưa dai dẳng. Những giọt nước chảy dài trên cửa kính ôtô. Vâng, con sẽ về. Con sẽ về chống lại cái cột, giằng lại cái nóc, chặt bớt những tàu dừa gần nhà.Và con sẽ kéo cho má tấm chăn mềm để người không còn lạnh lẽo lúc nửa đêm khi cơn lũ tràn về.

Câu chuyện thứ ba:
Kevin Rudd is not mucking around

Ông thủ tướng Úc tân nhiệm hôm nay-Kevin Rudd, với ngày đầu tiên làm việc của mình đã tuyên bố rằng ông ta chuẩn bị cho hai chương trình
1) Xin lỗi người thổ dân
2) Chương trình giáo dục cho việc phát triển giáo dục ở các trường trung tiểu học của Úc

Kết:
Quý vị có thể thấy “Lộc Đài” thời hiện đại không? Xin thưa, có thể, hãy về Việt Nam, và đến những ngôi nhà nguy nga nhất tìm hiểu chủ nhân của nó: bạn sẽ thấy những ngôi nhà nguy nga đồ sộ nhất thuộc về các quan “cách mạng”. Đến Phong Điền, ngôi nhà nào nguy nga nhất tỉnh, đó là nhà của chủ tịch huyện Phong Điền, chủ tịch của một huyện thuộc hàng nhất nhì của tỉnh Thừa Thiên. Trên quê hương VN mà từ đó chúng tôi và quý vị ra đi không phải có một “lộc đài” mà là hàng trăm “lộc đài” rải rác trên khắp các miền của một VN bé nhỏ.

Qúy vị có muốn thấy “Tửu Trì” thời hiện đại không? Xin mời về VN và đi dọc các đường phố SG, quý vị xin đếm giùm có bao nhiêu quán nhậu, bên cạnh em bé đánh giày rách nát trên đường phố. Việt Nam bây giờ không phải có một “tửu trì” mà là hàng vạn tửu trì.

Bên cạnh đồng bào thất điên bát đảo vì bão lụt, qúy vị có thể tìm kiếm thấy vô số các cuộc thi Hoa Hậu đang tổ chức ở đó, và các số liệu thống kê cho thấy những chiếc xe hơi với giá hơn 1 triệu đô la đang chuẩn bị xuống đường từ các dinh thự của các quan ở VN.

Chúng tôi cho rằng đã có một sự cảm thông sâu sắc của ông Thủ Tướng tân nhiệm Kevin Rudd với vấn đề người thổ dân, từng nhiều thập niên trôi qua, những em bé thổ dân đã bị cách ly với gia đình bộ tộc của họ, chưa từng có một lời xin lỗi chính thức từ phía chính phủ. Lời xin lỗi của chính phủ đương nhiệm mong rằng sẽ hàn gắn phần nào nỗi đau của họ. Phải chăng đó là sự thương dân, xin qúy vị hãy làm trọng tài, và xin hãy để thời gian làm công việc thẩm định của nó.

Quan tâm đến yếu tố con người bằng cách đẩy mạnh giáo dục, đó là công việc chuẩn bị tốt cho một tương lai trên đất nước may mắn mà chúng tôi và quý vị đang định cư.


[1] Tại Bồi Đô, Triều Ca (nay là Kỳ Huyện, thuộc tỉnh Hà Nam) – theo Những mẩu chuyện lịch sử nổi tiếng của Trung Quốc, 10 Đại Mưu Lược Gia Trung Quốc, Chủ Biên Tang Du, Dịch Giả Phong Đảo, Nhà Xuất Bản Đồng Văn, Tr.8

Đêm chôn dầu vượt biển

Broadcasted
3CR Radio AM 855
Melbourne
19/11/2007

đêm chôn dầu vượt biển

đêm nay anh gánh dầu ra biển anh chôn
anh chôn, chôn hết cả những gì của yêu thương
anh chôn, chôn mối tình chúng mình
gửi lại đây trăm nhớ nghìn thương
hò ơi! hò ới! tạm biệt nước non...


Em,
Đêm nay anh đem những thùng dầu cuối cùng ra biển, chuẩn bị cho chuyến hải hành xa xôi và vô định. Có lẽ đây là lần cuối cùng anh đứng trên bờ biển này. Bờ biển quê mình. Bờ biển của những sáng tinh mơ, ánh bình minh rọi màu huyết dụ hùng vĩ trên những chiếc thuyền buồm của làng chài. Bờ biển của những trưa bỏng nắng, sóng bạc đầu trắng xoá. Bờ biển của những chiều, những ngày thơ dại mà anh và em cùng những bạn bè nhóc con của tụi mình nô đùa trên những lâu đài bằng cát, có sợi tóc mây trên đôi má của cô bé gầy gầy, lò cò trên bãi thưa người, bờ biển của những đêm nghịch ngợm, tụi mình đi loanh quanh phá phách trong tiếng sóng khuya...

Em,
Vùi những thùng dầu vào lòng biển cát, anh cùng vùi theo tuổi thơ của mình, những kỷ niệm khó nghèo nhưng đằm thắm của quê hương, của những áo trắng mồ hôi ướt đẫm trên lưng, khi đi bộ dọc theo con đường ven biển về nhà, rì rào tiếng sóng. Anh sẽ vĩnh viễn không bao giờ gặp lại nữa. Ôi! tuổi thơ ngắn ngủi của anh!

Biển đêm nay yên tĩnh quá, thật tối, và tiếng sóng thật nhẹ, mơn man vỗ vào bờ cát. Cuối bãi là xác chiếc xe tăng, dấu vết lửa đạn của nhiều năm về trước, khi ba anh và các anh của anh gục đầu khóc nức nỡ như trẻ con, sau khi lệnh buông súng ban hành. Xác xe tăng vẫn nằm đó làm chứng cho những vết thương tan nát trên quê mình. Vết thương trên da thịt có thể lành theo thời gian, nhưng vết thương chiến tranh để lại cho nhiều gia đình ở làng xóm mình thì hình như không lành. Người ta hình như còn tàn bạo cứa thêm nhiều vết khác, sâu hơn, đau đớn hơn trên thân thể đã quá nhiều vết sẹo của nhiều gia đình trên quê hương mình.

Thằng bạn đầu xóm hay chơi đùa với anh, hôm qua đã trở nên điên dại. Ba của nó hồi trước là sĩ quan, năm ngoái đưa từ trại cải tạo về, mấy ngày rồi mất. Mẹ nó tần tảo, không nuôi nổi nó và chị em của nó, vá víu cuộc đời. Nó học giỏi, nhưng tất cả những nẻo đường tương lai đã đóng lại, chối từ nó. Nó điên cũng phải.

Cuối đường, một người cha quằn mình trên chiếc xích lô thuê mướn, sau gần hai mươi năm lửa đạn. Một người mẹ rời khỏi công sở, lang thang buôn thúng bán bưng đầu đường, góc chợ. Tuổi thơ của mình, những ngày vô tư của mình, thơ mộng của mình phải chấm dứt ở đây em ạ, và đêm nay anh vùi sâu vào lòng biển cát, mối tình thơ dại chúng mình. Anh làm cuộc ra đi...

Em,
Anh xin gửi lại đây, em và bờ biển quê mình, trăm nhớ, ngàn thương, trăm nhớ, ngàn thương. Hò ơi! hò ơi! Tan nát lòng anh. Tạm biệt em, tạm biệt làng xóm nhỏ của mình, tạm biệt nước non.

-------Nhạc đệm: Đêm chôn dầu vượt biển-------

đêm nay đêm tối trời, anh bỏ quê hương
ra đi trên chiếc thuyền hy vọng vượt trùng dương
em đâu đâu có ngờ đêm buồn
bỏ lại em trăm nhớ nghìn thương
hò ơi! hò ơi! Tạm biệt nước non


Em,
Biển đêm nay tối quá, chỉ có ánh đèn mờ ở xa tít ngoài khơi của những thuyền đi đánh cá. Thuyền nhỏ thật mong manh, nhưng hy vọng thật lớn lao. Bao nhiêu người là bấy nhiêu niềm hy vọng, hy vọng tìm cơ hội để sống như những con người ở phía bên kia chân trời. Ghe nhổ neo, đi về phía có ánh sáng le lói ở đằng kia. Sau những bàng hoàng lo sợ, trời sáng dần, ngọn cù lao cuối cùng sắp mờ dần. Niềm vui thoát hiểm chợt mờ chợt hiện, nỗi cô đơn cồn cào đã ùa đến. Bao giờ, và bao giờ anh trở lại nơi này!

Phía mũi thuyền là một trận chiến sống còn trên biển, phía sau thuyền cao vút nỗi cô đơn, và thương nhớ. Nước rẽ hai bên mạn thuyền lan dài, nuôi lớn những niềm hy vọng. Em, em đâu có ngờ sáng nay, mình đã không còn nhau nữa. Em đâu có ngờ, sáng nay, mình đã mình đã mất nhau. Anh ra đi, tóc xoà lộng gió bão dông. Em ở lại, quê hương nghèo khó, tảo tần.

Không, không, anh phải ra đi, để thắp lên niềm hy vọng, cho dù mong manh như ánh đèn chấp chới ngoài khơi xa. Không, anh phải ra đi, để tìm cách sống. Anh mong là cho dù đau đớn biệt ly, cũng chỉ là tạm biệt. Anh sẽ hết lòng để không nói tiếng vĩnh biệt nhau. Nhưng em, có cách xa nào không có nỗi đau. Quán cà phê đầu đường, tối mai sẽ không thấy một gã có đôi mắt đỏ hay nhìn xuống, đốt thuốc ngậm ngùi. Bờ biển buổi chiều sẽ thiếu đi một kẻ hay nhìn ra khơi mơ mộng mông lung. Con đường khuya sẽ thiếu tiếng một đôi dép mệt nhọc trở về sau một ngày miệt mài kiếm sống.

Cù lao xanh nhỏ đã mờ dần. Hy vọng cũng lớn dần cùng nỗi cô đơn, cùng nỗi nhớ nhung. Một thời trẻ trung thơ dại đã qua đi. Em, anh chợt nghe mằn mặn trên môi, nước biển hay nước mắt. Ôi, giọt nước mắt khóc cho thân phận, một thân phận bị bứt lìa khỏi đất nước, quê hương, làng xóm để lao vào một chân trời vô định: một sự chết tức tưởi trong lòng bể sâu, một chuổi những ngày lao động khổ sai trên vùng núi đồi hoang dã, một ánh sáng tương lai phía bên kia vệt sáng của đường chân trời: tất cả đều có thể xảy ra, anh không biết! Anh chỉ biết giờ đây, da mặt đã cháy đen và đôi môi mặn đắng, nước biển và nước mắt. Làng quê đã xa tít, mờ mịt phía sau lưng...

anh phải bỏ đi thắp lên ngọn lửa hy vọng
anh phải bỏ đi để em còn sống
anh phải rời xa mẹ Việt Nam đau đớn
quê mình giờ đây em gắng đợi chờ

anh tạm rời xa nước non mình yêu kiều
phố phường thân yêu người quen hàng xóm
mong vượt biển Đông mà lòng anh tan nát
núi dạng mờ xa, ôi ngọn núi quê hương!

đêm nay anh gánh dầu ra biển anh đi
ghe đi trên sóng cuồng thấy gì ở quê hương
xa xa ôi núi mờ xa dần
giọt nước mắt khóc cho phận thân
hò ơi! Hò ới, phận kẻ lưu vong
hò ơi! Hò ới, phận kẻ lưu vong



------Nhạc đệm: Đêm chôn dầu vượt biển-----

đêm nay trên bản đồ có một thuyền ra đi
hiên ngang trên sóng gào tự do đón chào
xin chào tự do với nỗi niềm cay đắng
nhìn lại bến bờ nước non mình muối mặn

khóc nghẹn ngào!
hò ơi! Hò ơi ! tạm biệt nước non
hò ơi! Hò ơi! Tạm biệt nước non


Bản đồ đêm nay ghi nhận được có một thuyền ra đi. Bản đồ đêm nay ghi nhận có một thuyền đã thoát nạn. Nhưng không có bản đồ nào ghi nhận lại bao nhiêu đau khổ, bao nhiêu nước mắt của những người dân tội nghiệp của quê mình, của miền Nam Việt Nam sau cuộc chiến. Không có bản đồ nào ghi nhận được những tủi nhục, xót xa của họ. Mỗi gia đình là một lịch sử, mỗi con người là mỗi chứng tích bi thương. Mỗi một tự do là bao niềm cay đắng. Mỗi một nụ cười mừng vui trên bến bờ xa lạ ngầm chứa những tiếng khóc uất nghẹn ngào...

Em,
Anh là một trong những may mắn, quá may mắn, để có thể ngồi đây cùng anh em nghe lại ca khúc này, ca khúc không bao giờ cũ. Tiếng sóng biển vỗ lao xao vào bờ cát trong đêm tối quê hương không bao giờ cũ. Tiếng xuồng máy nổ ngập ngừng lo sợ trong tầm súng, liều lĩnh ra đi, không bao giờ cũ. Ánh đèn chấp chới khơi xa trong đêm không trăng như vẫn còn trước mặt và ngọn núi quê hương mờ dần trong nước mắt cũng không thể nào cũ. Tuổi thơ nghèo khó của anh, và của em, trên quê hương tan nát cũng không bao giờ cũ. Vết thương và nỗi đau đớn vẫn còn đây cho dẫu mỗi ngày qua đi anh đều cảm nhận và trân trọng sự tự do anh đã có được nơi đây.

-----Nhạc đệm: Đêm chôn dầu vượt biển------

Ơn Em

Broadcasted
3CR Radio AM 855
Melbourne
12/11/2007

ơn em

Ơn em thơ dại từ trời
Theo ta xuống biển vớt đời ta trôi

Ta gặp em một ngày mới lớn, em đến như một định mệnh, một quà tặng cho cuộc đời. Ta biết đến tình yêu, mà trước đó ta chỉ biết qua lời kể của những người lớn. Run rẩy, lớn lên, thoát khỏi những trò cút bắt trẻ con, những đam mê tuổi nhỏ với những siêu nhân, người khổng lồ. Em đến, ta oà vỡ đam mê. Em đến, ta dừng lại mời em vào đời. Tạ ơn em!

Ta gặp em một ngày dong ruổi, thăng trầm theo cơn lốc chiến tranh. Em đến, một chiều dừng chân. Rũ áo trận, ta bước vào căn nhà hạnh phúc, cảm nhận được sự bình yên của đời mình. Em xoa dịu những vỡ nát trong tim ta vì chiến cuộc, làm nhẹ đi những vết sẹo trên cơ thể ta vì sương gió, giông bão. Ta, như cánh chim bạt gió phong trần, tha từng cộng tranh, xây tổ ấm của đời mình. Vì em, ta dừng lại cuộc lữ hành, dừng lại cuộc lang thang. Tạ ơn em!

Ta gặp em một chiều gió cát, bên bờ đảo xa, nhìn tương lai mờ ảo. Cơn bão đêm qua, đem những cơn sóng dữ vỗ vào bờ đá, và vang vọng đâu đây vẫn còn những tiếng gió hú hãi hùng. Đời ta cát sỏi rong rêu. Em nhặt những nát tan, cùng ta vá thành căn lều bé nhỏ. Em nhặt những vò sò, ta tìm lại ngây thơ. Em hái trái rừng, ta trở về tuổi dại. Em hát tình ca, ta vụng về làm nhạc. Em vỗ về, ta lấy lại niềm tin. Em nâng đỡ, ta đứng dậy đời mình. Ta ngồi bên này đồi, nghe tiếng yêu đương róc rách từ sau núi. Ơi em, thơ dại từ trời, theo ta xuống biển vớt đời ta trôi.

-------Nhạc: Ơn Em---------

Ơn em dáng mỏng mưa vời
Theo ta lên núi về đồi yêu thương

Buổi chiều, cơn mưa vời vợi. Ta ngủ quên mơ màng. Ta quên đời trong thác loạn. Em kiên nhẫn đợi chờ. Ta say sưa, về trên tay em. Em đợi, ta sống từng ngày vô nghĩa. Em chờ, ta mê mãi đi hoang. Ngoài hiên bụi cát, ta loay hoay như chiếc lá khô. Em góp nhặt, kiên nhẫn tưới hạt mầm hạnh phúc. Ta chợt rùng mình trỗi dậy, em nâng đỡ thứ tha. Em góp nhặt yêu thương theo ta qua núi qua đồi. Tạ ơn em!

Ngày súng nỗ, ta lăn lóc biên cương, em buồn lo hậu cứ, điếng người theo từng tiếng sét vọng về từ chiến trường lửa khói. Hồi còi hụ giới nghiêm, em chợt nghĩ đến những kinh hoàng, em không dám nghĩ. Xuống phố trưa nay, thấy lòng mình vô vọng. Căn nhà mình tan hoang vết đạn, bấy nhiêu buồn lo, nặng quá trên vai. Ta ôm ghì nòng súng, bắn xả đời mình, lây lất cuộc đời, lây lất tình em. Tạ ơn em!

Tàn chiến cuộc, ta ôm vết thương loang lỗ. Binh đã rã, lửa đã tàn, ta nát tan những ước mơ. Quỷ dữ đem ta vào địa ngục. Một ngày đi, như một vạn năm dài. Ta đổ gục xuống trong khổ nhục. Em gồng gánh thăm nuôi, giúp ta gượng sống. Ta nhìn đời mình, ta nhìn đời em. Máu ứa, lệ trào. Năm tháng này, khổ nhục đâu phải có riêng ta. Con đường bụi đỏ, dấu chân em lầm lũi cô đơn. Rừng núi âm u sâu hiểm, bàn tay ta chai sạn, nhọc nhằn. Ta cùng nhau đi qua đói khổ. Em cùng yêu thương qua núi qua đồi, đến với ta. Ta vịn em gượng sống đời mình. Tạ ơn em!

---------Nhạc: Ơn em-------

Ơn em ngực ngải môi trầm
Cho ta cỏ mặn trăm lần lá ngoan

Năm tháng không đợi chờ. Qua thời con gái, em làm mẹ, cưu mang đời người, ôm trọn niềm đau. Ta đứng đó, bất lực. Vòng tay ta bé nhỏ quá, không đủ xoa dịu nỗi đau của em. Em cô đơn đau đớn, ta là kẻ đứng ngoài. Ta cùng em bạt mạng, em một mình tử sinh. Một cuộc đời bật khóc. Em chúc mừng hạnh phúc cho ta. Qua cơn đau bác ái, em trở thành đàn bà. Ta chưa nhận ra sự tái sinh đời mình, em mỉm cười thứ tha. Tạ ơn em!

Ơn em hơi thoảng chỗ nằm
Dấu quanh dấu quẩn nỗi buồn một nơi


Đời thường không như thơ. Đời thường nhiều lo toan, những cơm áo gạo tiền, những nợ nần, ân nghĩa, những nghi lễ phiền hà. Em lo liệu. Ta chuyện trời, chuyện đất, chuyện mây mưa, chuyện của trăng và gió. Hơi ấm chỗ nằm còn đó, em dấu nỗi buồn nơi đâu. Em chắt chiu hạnh phúc thực, ta mơ bãng lãng mây trời. Em vẫn là cánh hoa toả hương, ta cứ là con bướm lượn. Năm dài tháng rộng, em chia cùng ta những thất bại, dở dang. Em giấu giùm ta phiền muộn, cho ta trọn niềm vui. Tạ ơn em!

http://www.nhaccuatui.com/tim_kiem?q=%C6%A0n+Em

Về Đây Nghe Em

Broadcasted on
3CR Radio AM 855
Melbourne
05/11/2007



Về đây nghe em, về đây nghe em
Về đây mặc áo the, đi guốc mộc
Kể chuyện tình bằng lời ca dao
Kể chuyện tình bằng nồi ngô khoai
Kể chuyện tình bằng hạt lúa mới
Và về đây nghe lại tiếng nói
Thơ ấu khúc hát ban đầu

Về đây nghe em, về đây nghe em
Về đây thả ước mơ đi hát dạo
Để đời đời làm giọt sương mai
Để chào đời bằng lòng mới lớn
Để hận thù người người lắng xuống
Và tìm nhau như tìm xót xa
Trong lúc lệ đã đầy vơi

Này người ơi vươn cao vươn cao
Đem ánh sáng hân hoan trên trời
Rọi vào đời cho ta tinh cầu yêu thương
Nụ cười tươi trên môi em thơ
Là tiếng hát hân hoan cho đời
Và về đây cho nhau nụ cười tương lai

Về đây nghe em, về đây nghe em
Về đây đứng hát trên sông nước này
Chở lòng người trở về quê hương
Chở hồn người vào dòng suối mát
Chở thật thà vào lòng dối trá
Và nhạc hoa xin tạ chút ơn
Hạnh phúc khi đã gặp nhau
Trần Quang Lộc

--------------------------



http://www.nhaccuatui.com/nghe?M=EjjJHHE9TH

Hãy kể cho tôi biết cái tên khó gọi mà tôi đã mang từ thuở sơ sinh
Hãy kể cho tôi về đất nước xa xưa và về đôi mắt xếch của tôi
Đôi mắt biểu lộ lòng tôi hơn những lời không dám thốt lên
Tôi chỉ biết quê nhà qua những hình ảnh chiến tranh
Qua phim của Coppola với những chiếc trực thăng hung dữ….[1]

Đó là Phạm Quỳnh Anh, cô gái người Bỉ gốc Việt, dưới nét bút của Marc Lavoine, trong “Bonjour Vietnam”.

Em, về đây nghe em, về đây mặc áo the, đi guốc mộc.

Áo the là áo the thâm, vải thô, dệt rồi nhuộm thâm. Khi mặc áo the, em sẽ thấy đời sống trở nên đơn giản, em giống như mọi người chung quanh. Em chấp nhận họ, như em là họ. Mọi người sẽ nhìn em, như chính em, chứ không phải bằng chiếc áo đắc tiền, em mặc trên người. Em sẽ nghe được âm thanh đích thực của cuộc đời chung quanh em.

Mặc áo the, và để lòng mình bình dị, thanh thản. Em sẽ nghe tiếng chim hót reo vui buổi sáng, khi hừng đông, và tiếng côn trùng rỉ rả bên bờ ruộng nước lúc đêm về. Em sẽ cảm thấy đời sống kham khổ trên từng bờ bụi của làng quê Việt Nam. Em sẽ thấy sóng lúa xanh thơm ra làm sao, và hiểu được nỗi vui của ngư dân khi thuyền về đầy cá. Em sẽ biết quý giọt mồ hôi của người dân dã. Em sẽ thấy mình may mắn và sự xa hoa, phí phạm của mình tầm thường và nông nỗi làm sao. Tâm hồn em sẽ trở nên giàu có vì tình yêu tha nhân, và em trở nên xinh đẹp hơn vì tình yêu đó.

Mặc áo the, vứt bỏ sự tự mãn vô bổ. Em sẽ không thấy mình là cô này, bà nọ. Em sẽ không còn dáng điệu của kẻ nghĩ mình có quyền uy. Em sẽ thấy hứng thú lúc chơi đùa, không phải cứ sợ gai vướng hay bụi bám vào chiếc áo xa hoa, làm em tách rời khỏi thế cuộc nhân sinh. Em sẽ thấy sự kỳ diệu của cuộc đời dâu bể, và sự bé bỏng của chính em. Em sẽ trở nên hồn nhiên, vì dịu dàng và khiêm tốn. Em sẽ vui tươi, không còn phiền muộn, và mặc cảm thua kém đã bị cuốn theo cơn gió trên những cánh đồng, để lại nơi đây nụ cười của em sáng trong ánh nắng với hiểu biết và bao dung.

Guốc mộc là guốc gỗ gọt đẽo bằng tay. Khi em đứng trên đôi guốc mộc, em biết mình lớn lên từ đâu. Em hiểu rằng ba mẹ, ông bà của em đã lớn lên từ nơi này. Có đứng chung với họ, em mới hiểu họ, hiểu tấm lòng của họ và cảm nhận sự hy sinh của người thân cho cuộc đời em, đó là tình yêu của người thân dành cho em. Em trưởng thành từ đất mẹ, tươi mát, và nở hoa.

-------------Nhạc nền: Bonjour Vietnam---------

Một ngày nào đó, em sẽ về chào hồn thiêng dân tộc
Một ngày nào đó, em sẽ về chào Việt Nam
Và tôi sẽ kể em nghe về màu da, mái tóc và bàn chân nhỏ bé của em
Đã theo em từ lúc mới chào đời

Tôi sẽ kể em nghe về căn nhà, con đường và vùng đất em chưa biết
Có nhóm chợ trên sông và thuyền tam bản.
Em chỉ biết quê nhà qua những hình ảnh chiến tranh
Qua phim của Coppola với những chiếc trực thăng hung dữ…[2]

Về đây nghe em, về đây nghe kể chuyện tình bằng lời ca dao, bằng nồi ngô khoai, bằng hạt lúa mới. Em sẽ biết đến những chuyện tình à ơi, tiếng sóng nhỏ lắm khe khẻ vỗ vào bờ kênh rạch, và tiếng hò thật bất ngờ lướt trên sông nước miền Nam. Chuyện của khoai sắn ngày xưa, của hương sữa thơm mùi lúa mới, chuyện cánh đồng trắng xoá những ngày mưa lũ, và cây sầu đâu trước ngõ, cứ nhỏ dần đi với mực nước đỏ bùn. Ầu ơ…

Mẹ đi vắng nên cha ru con ngủ
Hò xự xang bắp rang trộn đường
Con không ngủ. Cha vẫn ru hoài
Hò xự cống cá bống kho tiêu…

Để bây giờ thương nhớ biết bao nhiêu
Ngẩn ngơ bóng núi, xao xuyến mây chiều[3]

Những người theo đạo công giáo, có những ngày tu khổ hạnh. Họ đi về những khu vực vắng vẻ, trên đồi, cách xa các nông trại, để có những sinh hoạt tâm linh. Những người theo đạo Phật cũng có những sinh hoạt tương tự, như về chùa giữ mùa chay tịnh, v.v… Cho dẫu niềm tin tôn giáo có khác nhau, khi rời khỏi những hào nhoáng thị thành, em sẽ thấy mình tươi mát, bình dị, dịu dàng hơn, khiêm cung hơn. Về với sự bình dị, khiêm cung, rời khỏi sự tự mãn, cao ngạo, về với tình người chơn chất, với nguồn cội, với người thân, những người đã cưu mang và đem em đến cuộc đời này. Về đây nghe em…Về đây nghe lại tiếng nói, thơ ấu khúc hát ban đầu

---------------Nhạc nền: Về đây nghe em -------

Một ngày nào đó, em sẽ về chào hồn thiêng dân tộc
Một ngày nào đó, em sẽ về chào Việt Nam
Sẽ đi thăm những ngôi chùa, tượng phật, thay cho cha
Chào hỏi những người phụ nữ cấy lúa trên ruộng đồng, thay cho mẹ
Trong lời nguyện cầu, trong ánh nắng chan hoà, em sẽ gặp lại các anh em
Trở về với tiếng lòng, cội nguồn, với đất mẹ, quê cha[4]

Về đây nghe em, để cùng đi dạo hát ca trên những cánh đồng, để làm giọt sương mai buổi sớm trong vắt xinh tươi, để hồn nhiên như thưở mới lớn, để những hận thù nghi kỵ bước đi, để nhớ về những ngày giông bão mình có nhau và đã yêu thương nhau như thế nào, để nhớ là ngày xưa mình đã nghèo khó biết bao, nhưng tình cảm của mình sao gần gũi. Về đây nghe em, về đây bỏ lại những lỗi lầm sau lưng để tha thứ, và được thứ tha.

Về đây để chào đời bằng lòng mới lớn. Về đây hồi tưởng lại một thời đi học, chân đất trên con đường bụi đỏ, những nghịch ngợm vô tư. Về đây với chân dung một thời son trẻ, vạt nắng múa lượn trên áo trắng học trò. Về đây đọc lại bài thơ tình đã gởi cho nhau nhiều năm về trước. Về đây nhớ lại tiếng súng vang rền một thời binh lửa, tiếng rao đêm và tiếng guốc gõ trên đường khuya. Về đây, như một lời cảm tạ, tạ ơn đời, năm tháng trôi qua….

------------Nhạc nền: Về đây nghe em----------

Về đây nghe em, về đây đứng hát trên sông nước này. Trong mênh mông của sông, trong dịu dàng của nước, lắng nghe từng ngày cuộc đời mình đã đi qua. Gởi nhau lòng trân trọng biết ơn, cảm thấy hạnh phúc khi đã gặp nhau. Hạnh phúc khi đã cùng chia sẻ với nhau, cho dẫu là những phút giây ngắn ngủi của đời sống này.

Ta hạnh phúc vì đã gặp nhau trên bờ gió cát ở một miền đất xa lạ, nghe quanh mình tiếng sóng vỗ miên man, tự hỏi không biết mai này đời sẽ trôi về đâu. Ta hạnh phúc vì đã được cùng chia nhau những ngày khốn khó, nghĩ lại mà thương, thương những săn sóc mà ta dành cho nhau, thương cả những lỗi lầm vu vơ, của người bạn nhỏ. Thương mến và thứ tha. Chở hồn người vào dòng suối mát, chở thật thà vào lòng dối trá.

Ta hạnh phúc vì đã gần nhau, đã giữ được sự tin yêu, sau ngần ấy những xô đẩy của cuộc đời tranh cạnh, đua chen. Ta hạnh phúc khi nhìn một bông hồng nở chiều nay, trong căn phòng ấm áp tiếng nhạc, tiếng thơ, tiếng gió xuân của một ngày bình an, với những bạn bè thật dễ thương.
Xin cảm ơn đời, cảm ơn bạn, cảm ơn em, chia sẻ phút giây của thơ, của nhạc và hoa, để nghe lòng mình lắng xuống đêm nay, bình yên giấc ngủ.

Nguyên Đại

[1] Tạp Chí Phật Giáo Dấn Thân, Engaging Buddhism, Số 3/2007, Tr.57
[2] Lấy ý từ bài thơ, Xin Chào Mẹ Việt Nam, Tạp chí Phật Giáo Dấn Thân, Engaging Buddhism, Số 3/2007, Tr. 57
[3] Thơ Đỗ Tấn, Tạp Chí Văn Nghệ Bình Định, Số 39, Tr. 57
[4] Theo chú thích số 2 ở trên.

http://www.nhaccuatui.com/nghe?M=p02xpuZj61